بیمتال (Bimetal) قطعه ای برقی است که به صورت سری در مدار قرار می گیرد و جهت حفاظت از موتورها در برابر اضافه بار در همه تابلو برق ها به کار می رود، به همین علت یک نوع رله حفاظتی به شمار می رود. بی متال را با نام های دیگری همچون رله اضافه بار (Overload Relay)، رله حرارتی (Thermal Relay) و یا رله اضافه بار حرارتی (Thermal Overload Relay) نیز می شناسند.
اساس کار بی متال بر پایه اختلاف ضریب انبساط طولی دو فلز است، به طوری که در اثر عبور جریان اضافه بار، دو فلز گرم می شوند و طول آنها زیاد می شود، در این حالت دو فلز به سمت فلز با ضریب انبساط طولی کمتر خم می شوند. حرکت هر یک از بیمتال ها به یک اهرم فشار می آورد و در نتیجه این خم شدن، با جا به جا شدن هریک از اهرم ها، یک میکروسوئیچ که دارای کنتاکت تبدیل باز و بسته است، تغییر وضعیت می دهد و مسیر عبور جریان قطع شده و مدار باز می شود.
گاهی مواقع این قطعه آهسته عمل می کند و یا ایجاد جرقه می کند و محل های اتصال می سوزند و سوختگی ایجاد می کنند.
برای رفع چنین مشکلاتی، دو آهن ربا در پایین و بالای تیغه دو فلزی قرار داده می شود، که موقع وارد کردن نیروی مغناطیسی به آنها، باعث بسته شدن سریع اتصال می شود و در نتیجه از ایجاد سوختگی جلوگیری می کند.
جنس این دو فلز معمولا فولاد و مس و یا در بعضی موارد فولاد و برنج است که معمولا با پرچ، جوشکاری و یا لحیم کاری به هم متصل می شوند. بی متال از اتصال این دو فلز ناهمجنس با ضرایب انبساطی متفاوت ساخته می شود، که فلز با ضریب سرعت انبساط بالاتر، در ضلع خارجی انحنای دما قرار می گیرد و این دو فلز به نوعی در حرارت به هم پرس می شوند که به صورت یک تکه دیده می شوند. روال کار بیمتال ها هم به این صورت است که در اثر عبور جریان اضافه بار حرارت زیاد شده و قطعه هادی بیمتال (که در حالت نرمال صاف است) به سمت فلز با ضریب انبساط کمتر خم می شود و با سرد شدن مجددا به حالت اول خود بر می گردد.
بی متال در صورت احساس بار اضافه، فرمان قطع به کنتاکتور یا کلید بالا دست خود می دهد.
شرایط عملکردی آنها در دما های از -20 تا +60 درجه سانتی گراد متغیر است.
